Digitalisering en kenniseconomie 2024

3. ICT gebruik bedrijven

Dit hoofdstuk gaat in op het ICT-gebruik bij bedrijven. Het geeft een beeld van de ontwikkeling van het gebruik van internet door werknemers, telewerken bij bedrijven, de elektronische verkoop van producten door bedrijven en het gebruik van AI-technologie.

Internet door 82 procent van het personeel gebruikt

In 2024 gebruikte 82 procent van het personeel bij bedrijven met 10 of meer werkzame personen geregeld een computer met internet voor het werk. Dit aandeel is ten opzichte van het jaar ervoor niet gewijzigd. Digitalisering neemt steeds meer toe onder het werkzame personeel. Twintig jaar geleden, in 2004, werkte nog maar 40 procent van de werkzame personen met een computer met internet. Tien jaar geleden, in 2014, was dit aandeel 65 procent.

Het gebruik van een computer met internet was in 2024 het hoogst voor bedrijven in de Financiële dienstverlening. In deze bedrijfstak gebruikte 100 procent van het personeel geregeld een computer met internet. Andere bedrijfstakken met een relatief hoog gebruik van een computer met internet waren Informatie en communicatie (99 procent), Verhuur en handel van onroerend goed (98 procent), Specialistische zakelijke diensten (97 procent) en Gezondheids- en welzijnszorg (95 procent). In de Horeca was het gebruik van een computer met internet door personeel het laagst (59 procent).

In 2024 verstrekte 85 procent van de bedrijven met 10 of meer werkzame personen een laptop, tablet of smartphone met mobiel internet aan hun personeel. Tien jaar eerder, in 2014 was dit nog 66  procent. In 2024 had 47 procent van het personeel van Nederlandse bedrijven mobiel internet van het bedrijf. In 2014 was dit nog 24 procent. Personeel van Nederlandse bedrijven werkt dus steeds vaker met mobiel internet via het bedrijf.

Bedrijven in de Bouwnijverheid verstrekten in 2024 het vaakst een apparaat met mobiel internet aan hun personeel (94 procent). Horecabedrijven deden dit het minst vaak (65 procent).

3.1 Personeel dat werkt met (mobiel) internet
CategoriePersoneel dat werkt met internet (% personen werkzaam bij bedrijven met 10 of meer werkzame personen)Personeel dat werkt met mobiel internet (% personen werkzaam bij bedrijven met 10 of meer werkzame personen)Personeel dat werkt met mobiel internet, 2024 (% personen werkzaam bij bedrijven met 10 of meer werkzame personen)
200440
200541
200649
200753
200857
200961
20106010
2011
20126018
20136121
20146524
20156628
20166830
20177235
20187334
20197233
20207536
20217736
2022*8144
2023*82
2024*8247
* voorlopige cijfers

Telewerken kan bij 85 procent van de bedrijven

In 2024 ondersteunde 85 procent van de bedrijven met 10 of meer werkzame personen telewerken. Telewerken betekent hier dat medewerkers regelmatig buiten de bedrijfsvestiging werken en van daaruit toegang hebben tot het ICT-systeem van het bedrijf. Het gaat daarbij niet alleen om toegang tot e-mail, maar ook om toegang tot bestanden en/of programmatuur. In 2004 bood nog slechts een kwart van de bedrijven telewerken aan (26 procent). In 2014 was dat aandeel al opgelopen tot bijna 70 procent.

Het aandeel bedrijven waar telewerken wordt ondersteund was in 2024 het hoogst in de Informatie en communicatie en de Financiële dienstverlening (beide 97 procent). Ook door bedrijven actief in de Specialistische zakelijke diensten en Verhuur en handel van onroerend goed werd telewerken vaak ondersteund (95 en 93 procent). In de Horeca werd telewerken het minst vaak ondersteund (66 procent).

Als een bedrijf telewerken ondersteunt, hebben vaak niet alle medewerkers die mogelijkheid. Het type werk laat dat immers niet altijd toe. In 2024 werkte 61 procent van de werkzame personen regelmatig buiten de bedrijfsvestiging en had van daaruit toegang tot het ICT-systeem van het bedrijf. Een paar jaar eerder, in 2021, was dat aandeel nog 50 procent. Telewerken heeft de afgelopen 20 jaar een enorme vlucht genomen. In 2004 was het aandeel telewerkers nog 8 procent. Tien jaar later, in 2014, was dit al 27 procent. In de periode 2020-2022, ten tijde van de coronapandemie, was er een aanzienlijke toename van het aandeel telewerkers. In deze periode nam het aandeel toe van 38 tot 61 procent. Na 2022 was er weer een lichte afname van het aandeel telewerkers.

3.2.Telewerken bij bedrijven
CategorieTelewerkers (% (werkzame personen bij) bedrijven met 10 of meer werkzame personen)Bedrijven waar telewerken voorkomt (% (werkzame personen bij) bedrijven met 10 of meer werkzame personen)
2004826
2005936
20061345
20071649
20081856
20091956
20102162
2011
20122259
20132564
20142769
20152674
20162773
20173378
20183479
20193380
20203877
20215083
20226184
2023*6384
2024*6185
* voorlopige cijfers (2023 en 2024)

Ruim een kwart bedrijven met elektronische verkopen

In 2023 had 28 procent van de Nederlandse bedrijven elektronische verkopen via een website of app en/of EDI3). Verkoop via een website of app was gebruikelijker dan verkoop via EDI; 25 procent van de bedrijven verkocht goederen of diensten via een website of app en 7 procent via EDI. Het aandeel bedrijven met elektronische verkopen is sinds 2013 niet sterk veranderd; het bedroeg toen reeds 23 procent.

In 2023 was het aandeel elektronische verkopen het hoogst onder bedrijven in de Handel (55 procent) en Horeca (34 procent). In de Verhuur en handel van onroerend goed was het aandeel bedrijven met elektronische verkopen het laagst (6 procent).

3.3 Elektronische verkopen bij bedrijven
CategorieVerkoop via een website of app en/of EDI (% bedrijven met 10 of meer werkzame personen)Verkoop via een website of app (% bedrijven met 10 of meer werkzame personen)Verkoop via EDI (% bedrijven met 10 of meer werkzame personen)
201323196
201424207
201524207
201624217
201726228
201826228
201924207
202026237
2021*29257
2022*29257
2023*28257
* voorlopige cijfers

Bedrijven: 23 procent gebruikt AI-technologie

In 2024 gebruikte 23 procent van de bedrijven één of meer van zeven specifieke AI-technologieën4), zoals spraakherkenning, machine learning en patroon- of gezichtsherkenning. In 2023 was dit nog 14 procent. Van de bedrijven die in 2024 geen AI-technologie gebruikten heeft negen procent dit wel overwogen. Dat is drie procent meer dan in 2023.

Van de uitgevraagde technologieën werden text mining en natural language generation het vaakst gebruikt in 2024. Van de bedrijven met 10 of meer werkzame personen gebruikte 14 procent text mining en 12 procent natural language generation. Text mining betreft technologie waarmee geschreven taal wordt geanalyseerd. Bij natural language generation gaat het om technologie waarmee gesproken of geschreven taal wordt gegenereerd.

In 2024 werd AI-technologie het vaakst gebruikt door bedrijven in de Informatie en communicatie (58 procent), Specialistische zakelijke diensten (40 procent) en de financiële dienstverlening (37 procent). Door bedrijven in de Bouwnijverheid en Horeca werd AI-technologie het minst vaak gebruikt (beide 9 procent).

3.4 AI-technologie bij bedrijven
CategorieGebruik artificiële intelligentie (% bedrijven met 10 of meer werkzame personen)Gebruik artificiële intelligentie overwogen (% bedrijven met 10 of meer werkzame personen)
202013
2021135
2022*165
2023*146
2024*239
* voorlopige cijfers

3) Met EDI wordt hier bedoeld: het zenden of ontvangen van informatie in een afgesproken format dat automatische verwerking mogelijk maakt, bijvoorbeeld EDIFACT, XML, UBL, XBRL.
4) De uitgevraagde technologieën zijn text mining, spraakherkenning, natural language generation, afbeelding herkenning, machine learning, robot-ondersteunde procesautomatisering en service robots of autonome voertuigen.